ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
(Trích)
Mặt Trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
(…) Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
Vảy bạc đuôi vàng lóe rạng đông
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mệt trời,
Mặt Trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Huy Cận
Đọc đoạn thơ trong bài “Đoàn thuyền đánh cá” rồi trả lời câu hỏi:
1. Đại ý bài thơ là gì?
2. Đoàn thuyền đánh cá ra khơi vào lúc nào và trở về vào lúc nào?
3. Tìm những hình ảnh nói lên vẻ đẹp huy hoàng của biển ?
4. Công việc lao động của người đánh cá được miêu tả đẹp như thế nào?
BÀI LÀM
1. Đại ý: Bài thơ tả cảnh đoàn thuyền đánh cá một đêm trăng trên biển Đông của quê hương, qua đó thể hiện tinh thần lao động hăng say và lạc quan yêu đời của những người dân chài.
2. Đoàn thuyền ra khơi đánh cá vào lúc hoàng hôn:
“Mặt Trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi”.
và trở về lúc rạng đông:
“Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời,
Mặt Trời đội biển nhô màu mới”…
3. Những hình ảnh nói lên vẻ đẹp huy hoàng của biển:
– Biển lúc hoàng hôn, mặt trời sắp lặn, đỏ rực như hòn than hồng.
“Mặt Trời xuống biển như hòn lửa”.
– Biển sáng lung linh theo luồng cá chạy:
“Cá thu biển Đông như đoàn thoi,
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng”.
– Khoang cá dưới ánh rạng đông:
“Vảy bạc đuôi vàng lóe rạng đông”.
– Mặt Trời và mắt cá trong bình minh:
“Mặt Trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”.
4. Công việc lao động của người đánh cá được miêu tả rất đẹp trong tư thế làm chủ, trong tình yêu biển và yêu đời. Người dân chài 3 lần cất tiếng hát. Hát lúc lên đường ra khơi đầy phấn chấn: “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”. Hát lúc đánh cá: “Ta hát bài ca gọi cá vào”. Hát lúc cá đầy khoang trở về bến: “Câu hát căng buồm với gió khơi”.
Đẹp vì tấm lòng hồn hậu, hăng say lao động với tình yêu biển thiết tha, chan hòa với thiên nhiên:
“Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào”.
Đẹp trong sự dẻo dai, cường tráng lúc kéo lưới:
“Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
Vảy bạc đuôi vàng lóe rạng đông”
Đẹp trong niềm vui đánh bắt được nhiều cá, hân hoan phơi phới trở về bên trong cảnh tượng hối hả, huy hoàng:
“Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
Mặt Trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”.
